«οι Έλληνες των Άκρων»

Η κατάσταση είναι πάρα πολύ απογοητευτική. Δεν χωρά καμία αμφιβολία σε αυτό. Οικονομία και κοινωνία μέρα με την μέρα σε μια συνεχή σύγχυση τα τελευταία χρόνια. Η κακή οικονομία μας οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια προς τον εκφυλισμό της κοινωνίας. Ιδέες όπως Ελευθερία, Ισότητα, Δημοκρατία, Ελευθερία του Λόγου και Ανθρώπινα Δικαιώματα καταπατούνται και παίρνουν άλλη μορφή καθημερινά. Το πιο λυπηρό και επικίνδυνο όμως δεν είναι η φτώχια και η ανεργία που υπάρχει γύρω μας, αυτά είναι προβλήματα τα οποία ξεπερνιούνται ή θα ξεπεραστούν. Εξάλλου η ιστορία μας έχει δείξει πως οι λαοί μέσα από τέτοια προβλήματα έχουν καταφέρει τα πιο σπουδαία πράγματα. Το πιο ανησυχητικό όλων είναι τα άλλα, τα κρυφά…

Είναι πραγματικά τρομερό το πόσο πολύ έχουμε αποπροσανατολιστεί σαν άνθρωποι. Έχουμε ξεχάσει σπουδαία πράγματα όπως παιδεία, αλληλεγγύη, θεσμοί, αρχές, ήθος, αγωνιστικότητα… Σαφώς αυτές οι λέξεις υπάρχουν ακόμη και σήμερα στο λεξιλόγιο όλων. Το θέμα είναι το πόσο σημασία τους δίνουμε και το τι έννοια έχουν καταλήξει να έχουν. Είναι τρομερό το πόσο εύκολα αυτές οι τόσο σημαντικές έννοιες έχουν καταλήξει να σημαίνουν οτιδήποτε θελήσει ο καθένας… Το πόσο εύκολο είναι να εκμεταλλευτεί ο καθένας από εμάς αυτές τις πολυσήμαντες έννοιες προκειμένου να «περάσει το μήνυμα» που αυτός θέλει. Λέγοντας σημαντικές έννοιες, σαφώς δεν εννοώ πως χωρίς αυτές κάποιος δεν μπορεί να ζήσει, ή έστω πως  δεν μπορεί να διασφαλίσει τα προς το ζην. Υπάρχει βλέπετε σχεδόν πάντα ο αντίλογος, το ότι έχουμε καταντήσει να θεωρούμε τα αυτονόητα «γραφικά»… και πρέπει να το ξεκαθαρίζουμε ακόμη και αυτά... Απλά πιστεύω πως έννοιες σαν αυτές είναι σημαντικές στην ζωή όλων των ανθρώπων απλά και μόνο γιατί καθορίζουν την ανθρώπινη υπόσταση μας. Αυτό απλά... Και εδώ έρχομαι και αναρωτιέμαι πόσοι από εμάς μέσα σε όλη αυτήν την κατάσταση που ζούμε-την οικονομική δυσχέρεια, τα προσωπικά μας δράματα ή ακόμη και ευημερία-έχουμε συνειδητοποιήσει αυτόν τον εκφυλισμό των εννοιών. Θέλω να πιστεύω πως υπάρχουν αρκετοί «άνθρωποι» ακόμη οι οποίοι έχουν συνειδητοποιήσει αυτόν τον εκφυλισμό. Αυτό από μόνο του είναι μια ελπίδα….   

         

Βέβαια, παράλληλα σκέφτομαι πως η ιστορία της ανθρωπότητας μας διδάσκει πως είναι στην ανθρώπινη φύση να καταστρέφει αυτά που φτιάχνει… Και θέλω πολύ να καταρρίψω αυτήν μου την πεποίθηση και να πιστέψω πως για όλα αυτά που βιώνουμε καθημερινά κάποιος άλλος φταίει… Αλλά και πάλι βρίσκω εμπόδια σε αυτή μου την προσπάθεια… και αναρωτιέμαι που ήμασταν όλοι εμείς πριν καταλήξει να είναι συνώνυμο της ελληνικής κουλτούρας και κοινωνίας η τεμπελιά, φοροδιαφυγή, κατάλυση της δημοκρατίας, ατομικισμός, πλουτοκρατία, και τελευταία, o ρατσισμός. Σήμερα ενώ παρακολουθούσα ένα από αυτά τα γνωστά ντοκιμαντέρ για την φτώχεια και την κρίση, άκουσα το εξής: «οι Έλληνες είναι άνθρωποι των άκρων, δεν υπάρχει μέτρια κατάσταση. Στην Ελλάδα συναντάς εύκολα το πολύ κακό, αλλά και το πολύ καλό».

 Εδώ ήμασταν όλοι εμείς λοιπόν, «οι Έλληνες των άκρων» το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε, αντί να γκρινιάζουμε και να αναλωνόμαστε σε θεωρίες συνομωσίας ή εθνοσωτήρων είναι να αλλάξουμε τα μέχρι πρότινος λαϊκιστικά και νεοπλουτιστικά μας πρότυπα. 

Απώλεια...

Απώλεια: Όταν ένας άνθρωπος σβήνει, χάνονται στιγμές, αλλάζουν τα δεδομένα….

Υπάρχει μια έκφραση… «το λάδι στο καντήλι του τελείωσε» λένε… και αναρωτιέμαι ποιος άραγε το αποφασίζει αυτό; Είναι κάποιου είδους δοκιμασία αυτή για τους ανθρώπους;  Για αυτόν που τελειώνει το «λάδι» του ή μήπως για τους γύρω του που δεν φρόντισαν να το συμπληρώσουν; Και ποιος αποφασίζει τίνος το «λάδι» θα τελειώσει; Αρκεί άραγε να του πεις «σε αγαπάω, μην φεύγεις…», να προσευχηθείς ή μήπως να μετανιώσεις για  τα λάθη σου, για αυτά που ξέχασες να κάνεις και να πεις και που απλά υπήρξες αδύναμος, με πολλά ή λίγα ελαττώματα; Και αν λιγοψυχήσεις και απλά του πεις «φύγε, δεν θέλω να υποφέρεις…», τότε ποιος φταίει για αυτό το φευγιό;

Και όταν αυτό το «φευγιό» είναι πλέον κάτι δεδομένο, κάτι που δεν μπορείς να αλλάξεις όσο και αν προσπαθήσεις, αρχίζεις και σκέφτεσαι το μετά… Παράδεισος, Κόλαση, Ψυχή…  Σκέφτεσαι όλους αυτούς τους «κακούς» ανθρώπους που συνεχίζουν να υπάρχουν σε αυτή τη ζωή και απλά αναρωτιέσαι γιατί. Μπορεί να σκεφτείς πως απλά τελείωσε η πίσσα, δεν δέχονται πλέον «κακούς» στην κόλαση. Από την άλλη σε μια στιγμή διαυγείας μπορεί πολύ απλά να τα αμφισβητήσεις όλα αυτά. Ψευδαίσθηση λέω στον εαυτό μου, δεν υπάρχουν αυτά, δεν μπορεί να ισχύει κάτι τέτοιο, η λογική μου δεν μου επιτρέπει να πιστεύω κάτι τέτοιο…

Διάβασα τυχαία, λοιπόν, τα λόγια της  Cicely Dame Saunders,  "πόσο σημαντικό είναι, αλήθεια, να φυλάμε στην μνήμη μας τις ωραίες στιγμές, γιατί αυτές θα μας βοηθήσουν να ξεπεράσουμε τις πιο κακές αναμνήσεις. Και πόσο ανεκτίμητο είναι να ζούμε το παρόν, όταν είναι παρόν και όχι όταν έχει γίνει ανάμνηση... Η αξία των ανθρώπινων σχέσεων δεν έχει να κάνει με την διάρκεια αλλά με το βάθος στο οποίο μπορούν να φτάσουν", και σκέφτηκα πως έτσι ακριβώς είναι η ζωή και πως δεν έχει σημασία αν θα εκλείψουν λέξεις από το λεξιλόγιο μας, μελλοντικές στιγμές και καινούργιες αναμνήσεις ή ακόμη και άνθρωποι. Το σημαντικότερο όλων είναι αυτά που κουβαλάμε μέσα μας, αυτά που πήραμε από αυτούς που δεν υπάρχουν πλέον στην ζωή μας. Η ψυχή ενός ανθρώπου είναι οι πράξεις, οι αναμνήσεις και η δύναμη της να επηρεάζει αν όχι τα πάντα γύρω της, οτιδήποτε υπήρξε ποτέ κοντά της. Αυτός είναι ο Παράδεισος λοιπόν, σύμφωνα με την ταπεινή μου άποψη, η δύναμη μιας ψυχής να υπάρχει πάντα γύρω σου, μέσα σου και να σου δίνει πάντα κάτι… να μην παύει ποτέ να σε οδηγεί και να σε καθοδηγεί…

Και τις άτιμες στιγμές που αυτή η ζωή μοιάζει με ένα παράλογο αστείο, ακόμη και αυτές τις στιγμές ένα αεράκι νιώθω πάντα δίπλα μου ζεστό, ένα χέρι πάντα τον ώμο μου να ακουμπά και δυο μάτια σαν άστρα φωτεινά να με κοιτούν πάντα από εκεί ψηλά. 

Σε αγαπώ πολύ, μου λείπεις απίστευτα και το μόνο που εύχομαι είναι να είσαι καλά εκεί μακριά και να συνεχίσεις να φωτίζεις την ζωή μας…    

"Το κατοχικό δάνειο"

Hermes

Hermes

Hermes is a feature film that belongs to the superhero genre. Although there are no super powers involved, it tells the story of certain people that rose above the rules of their society and donned masks and costumes in order to achieve their own individual purposes, all of which are of social, economical and political nature, making Hermes belong to the political genre, as well.

The film follows the lives of 3 members of a particular family. The year is 1932 and the country is bankrupt. In a quiet village lives a family man who is in deep with the sharks and has no money to feed his family. His endless love for his wife and newborn son drives him to wear a mask and a costume in order to take advantage of people's superstitions and rob them, hoping to get enough money to feed his loved ones. He is able to do it for about a year before he is caught and hanged. During that time he writes a letter explaining the situation and his double life to his wife, so that she can understand and forgive him.

We move on to 1989. The country is in turmoil. There is no steady government and the authorities are too busy dealing with with protests and rallies to protect the people in the streets. Crime is hitting a new high. The great grandson of the 1930s bandit finds the letter of his ancestor and, aching to do something to help the people around him, he decides to come up with a second identity in order to make a change to society. He creates Hermes, from the ancient God of the same name (aka Mercury). He doesn't want to strike crime (and he knows he can't do it), but to change the lives of certain criminals that are open to turning the page and start anew. He will use those to save others (criminals or ordinary citizens) and to create a network that will spread throughout the country, a network that will be comprised of people who see that helping each other can make a difference. A network that will be called, The Lycaons. Hermes knows no martial arts and isn't rich, so he resorts to stealth attacks and wired gadgets that he modifies to work without cables, as well as other gadgets that he creates himself. Some examples of the above are voice changers, speakers, remote controlled sounds and lights, and liquid stun guns. He also makes 3 masks for each mission of his, in order to make people think he's not just one man.

The fact that in 1989 the news were much more controlled without media like the Internet makes him modestly successful until 1996, where he decides to come up with more dynamic ways to achieve his goals. He approaches an ex-US marine-turned-drug mule, gets him out of his life of crime and persuades him to become his sidekick, Daemon, which comes from the Greek verb "to distribute". Daemon has had extended martial arts training and together they manage to do what Hermes had wanted to achieve since 1989. Every action brings reaction, however, and soon the 2 heroes will have to face enemies, both internal and external, both obvious and unexpected.

The Vision

A favorite theme of ours is legacy. One saga that talks about legacy in a very powerful fashion is the Godfather trilogy. That, combined with our love for comic books, generated the idea of a film that felt comic-booky and talked about legacy. Add to that our need to address what is happening in the world's economy and how it's changing us and our lives, and you get Hermes.

Our goal is to create heroes and, consequently, a film that strikes the perfect balance of old-school entertainment and realism, mostly in terms of how the people in it act, react, feel and talk to each other. There is humor, action, but also a whole story that spans over 80 years. The heroes are flawed, they make wrong choices, they bleed, they hurt. We also think that Hermes himself is a new breed of superhero, one that has not been seen before. He is not tormented by a personal tragedy and he is a normal guy, he doesn't feel the need to hide behind a mask in order to release personality traits of his true self. That doesn't mean that the mask doesn't impose consequences on the heroes, however.

Our influences are the Batman comics along with the Nolan Bat-films (Batman Begins and The Dark Knight), the Watchmen graphic novel and the old The Shadow stories.

The Team

Our team has been studying cinema and shooting movies for more than 5 years. Together we have shot 3 feature films, 1 of which I have written and directed, and 6 short ones, 2 of which I have written and directed. The team has participated in festivals all over the world, and has won several awards for many of them.

We have been doing our movies having minimum to zero money and the results have been more than satisfying. The lack of budget has boosted our creativity, but some ideas need a better balance/creativity balance, and Hermes is one of those ideas.

You can find details about the team and our films in:    www.underworldfilms.gr .

You can also watch my films here:

In His Own Likeness (feature film): http://vimeo.com/17059142 

Shadow Beyond Time (short film): http://vimeo.com/23128333 

John Tzouvelekis

Αλήθειες και ψέματα για την δραχμή

Τι θα γίνει έτσι και επιστρέψουμε στη δραχμή; Προφανώς θα πέσει ο ουρανός να μας πλακώσει. Η Ελλάδα θα γίνει Αλβανία του Εμβέρ Χότζα, Βόρεια Κορέα του Κιμ Ιλ Σουνγκ, ή θα γυρίσουμε στην λίθινη εποχή. Ακριβώς δηλαδή όπως ήταν πριν αποκτήσουμε το ευρώ. Διότι, αν δεν με γελά η μνήμη μου, οι Έλληνες πριν το ευρώ κατοικούσαν στις σπηλιές και στα δέντρα, φορούσαν δέρματα, ζεσταίνονταν με κοπριές και έτρωγαν κουκουνάρια. Μιας και ποιος δεχόταν τότε την ξεφτιλισμένη πληθωριστική δραχμούλα;

Η αλήθεια είναι ότι η ελληνική οικονομία επιβίωνε – με όλα τα προβλήματά της – πολύ καλύτερα εκτός ευρώ παρά με το «ισχυρό ευρώ». Είχε διεθνείς σχέσεις και πριν το ευρώ και μάλιστα καλύτερες, με περισσότερες χώρες και πιο προσοδοφόρες. Και παρά το γεγονός ότι το εθνικό νόμισμα, δηλαδή τη δραχμή, την μεταχειρίζονταν οι κυβερνήσεις με κύριο σκοπό να διευκολυνθεί η κερδοσκοπία και να αυξηθεί η λεγόμενη ανταγωνιστικότητα με διαρκείς υποτιμήσεις, τα αποτελέσματα ήταν τα εξής: 

• Τα εξωτερικά ελλείμματα της χώρας ποτέ δεν έφτασαν στα ύψη που βρέθηκαν επί ευρώ. Μάλλον ήταν αδιάφορο σ’ όλους όσοι εμπορεύονταν με την χώρα η κατάσταση της δραχμούλας. Οι εξωτερικές σχέσεις της χώρας ήταν σαφώς πιο εκτεταμένες και πιο πολύπλευρες απ’ ότι σήμερα που 3 χώρες ελέγχουν ουσιαστικά το εξωτερικό εμπόριο της. 
• Παρά τον πληθωρισμό και τις διαρκείς υποτιμήσεις οι εξωτερικοί όροι εμπορίου της χώρας ήταν πολύ καλύτεροι απ’ ότι την δεκαετία του ευρώ. Το ίδιο και η εσωτερική αγοραστική δύναμη της οικονομίας. 
• Χάρις στη δραχμούλα το χρέος ήταν απολύτως διαχειρίσιμο και παρά την εκτίναξη του επί Μητσοτάκη και Σημίτη δεν μας οδήγησε σε χρεοκοπία. Κι ούτε θα μπορούσαμε να οδηγηθούμε στη σημερινή χρεοκοπία, όσο διατηρούσαμε τη δραχμή.

Αυτά είναι τα γεγονότα. Να θυμίσουμε μόνο ότι από την υποτίμηση της δραχμής έναντι του δολαρίου επί Μαρκεζίνη (1954), το εθνικό νόμισμα έχασε πάνω από 10 φορές την αξία του έως ότου μπήκαμε στο ευρώ. Στην μεταπολίτευση χάρις στις τρεις επίσημες υποτιμήσεις και την τακτική της διολίσθησης, η δραχμή έχασε το 90% της αξίας της. Καταστράφηκε η οικονομία; Μήπως χρεοκόπησε και δεν το γνωρίζουμε; Χάθηκαν οι καταθέσεις; Εξαφανίστηκε το νόμισμα; Κατέρρευσαν οι εξωτερικές οικονομικές δοσοληψίες; Τίποτε απ’ όλα αυτά. Γιατί άραγε;

Επιπλέον, μήπως χρεοκόπησε ποτέ η Ελλάδα λόγω εθνικού νομίσματος; Ποτέ! Το 1893 η Ελλάδα χρεοκόπησε λόγω υπερδανεισμού σε χρυσό φράγκο, λόγω της ένταξης στην νομισματική Λατινική Ένωση, η οποία διαφημίστηκε και τότε ως ιδανική για φτηνά δάνεια προς το δημόσιο. Το 1932 η Ελλάδα χρεοκόπησε λόγω χρυσής δραχμής και υπερδανεισμού σε χρυσές λίρες, μιας και τότε ανήκε στην νομισματική ένωση της χρυσής λίρας στερλίνας.

Δεν υπάρχει «διεθνής λύση»

Το ίδιο και αμέσως μετά την απελευθέρωση όταν η Βρετανία επέβαλε την συμφωνία του Λονδίνου (1944) στην Ελλάδα με βάση την οποία η χρυσή λίρα λειτουργούσε ως βασικό γενικό ισοδύναμο της ελληνικής οικονομίας. Έτσι φτάσαμε να στοιχίζει ένα καρβέλι ψωμί μερικά εκατομμύρια δραχμές και ο μαυραγοριτισμός να σαρώνει. Αυτή η συμφωνία του Λονδίνου και η έκδοση κατόπιν της στρατιωτικής βρετανικής λίρας για το εσωτερικό της Ελλάδας, σηματοδότησε την δεύτερη περίοδο της κατοχής, την βρετανική κατοχή.

Οι παγκόσμιες κρίσεις του οικονομικού στερεώματος της αγοράς δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν σε διεθνές επίπεδο. Εκτός κι αν αποζητάμε εμπόλεμες συρράξεις ανάμεσα στους ισχυρούς με οικονομικούς, είτε πολιτικούς όρους. Μόνο έτσι ξέρει η παγκόσμια αγορά να αναζητά διεθνείς λύσεις. Αυτό αποτελεί θέσφατο για όποιον έχει στοιχειωδώς μελετήσει τις μεγάλες περιόδους παγκόσμιας κρίσης από την εποχή της πρώτης Μεγάλης Ύφεσης του 1873-1896.

Η ανάγκη εθνικού νομίσματος, ειδικά για τις πιο ασθενικές οικονομίες, γεννήθηκε ως αδήριτη ανάγκη αντιμετώπισης και θωράκισης των εθνικών οικονομιών από τις παγκόσμιες κρίσεις και αναταράξεις των αγορών. Εντελώς ενδεικτικά μόνο, θα άξιζε τον κόπο να αναφέρουμε ότι ο Τζον Μέϊναρτ Κέϊνς, που παπαγαλίζουν ορισμένοι σύγχρονοι idiotus ignoramus με πανεπιστημιακούς τίτλους, όταν βρέθηκε σε μια ανάλογη παγκόσμια κρίση χρέους, τι πρότεινε; Όταν μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, όλα τα εμπόλεμα κράτη βρέθηκαν καταχρεωμένα κυρίως προς την μόνη χώρα πιστωτή που είχε απομείνει, τις ΗΠΑ, ο Κέϊνς ξάφνιασε το αστικό κατεστημένο με δυο καίριες προτάσεις: Αφενός, ισχυρίστηκε ότι τα χρέη είναι αδύνατο να εξυπηρετηθούν και προκειμένου να επιβάλλουν οι εξεγερμένοι λαοί τη διαγραφή τους, θα έπρεπε να πειστούν οι ΗΠΑ να προβούν αυτές σε διαγραφή των χρεωστικών της απαιτήσεων. Αφετέρου, να καταργηθεί ο χρυσός κανόνας, οι σταθερές ισοτιμίες και το ιδιωτικά εκδιδόμενο χρήμα και οι οικονομίες να μεταβούν τάχιστα σε εθνικό νόμισμα που εκδίδει το οικείο κράτος με βάση τις ανάγκες του.

Όταν τόλμησε να τα προτείνει για πρώτη φορά το 1920, αντιμετωπίστηκε ως «γραφικός» και ανόητος από τους μεγάλους τραπεζίτες και χρηματιστές. Ο μεγαλοχρηματιστής Λέφινγουελ και συνεταίρος του Μόργκαν, όταν πρωτάκουσε τον Κέινς να προτείνει τόσο αιρετικές ιδέες, σχολίασε: « Ο Κέινς… φλερτάρει με περίεργους θεούς και προτείνει να εγκαταλείψουμε για πάντα τον χρυσό κανόνα και να τον αντικαταστήσουμε με ένα «κατευθυνόμενο» νόμισμα… είναι καλύτερα να έχουμε κάποια σταθερά παρά να παραδώσουμε τις υποθέσεις μας στην ευφυΐα των δημοσιολογούντων οικονομολόγων και των πολιτικών…» Εκεί βρισκόταν το κουμπί. Η αντικατάσταση του παγκόσμιου σταθερού νομίσματος με εθνικά «κατευθυνόμενα» νομίσματα με βάση τις ανάγκες των εθνικών οικονομιών, περιόριζε δραστικά τον έλεγχο από τους μεγάλους χρηματιστές και τραπεζίτες που λειτουργούσαν στην παγκόσμια αγορά. Κι αυτό ήταν κάτι αδιανόητο. Τι θα συνέβαινε αν γινόταν κάτι τέτοιο; Οι ουρανοί θα άνοιγαν και θα κατέστρεφαν τους ασεβείς! Μα είναι δυνατόν να λειτουργήσει η οικονομία χωρίς σταθερό νόμισμα με παγκόσμιο αντίκρισμα; Θα εξαφανιστεί το διεθνές εμπόριο. Θα χαθούν οι αποταμιεύσεις και κανείς δεν θα θέλει να συναλλάσσεται με ένα πληθωριστικό εθνικό νόμισμα, το οποίο το μόνο που θα κάνει είναι να υποτιμάται διαρκώς. Αυτά κι άλλα πολλά, σαν σήμερα, επικαλούνταν όσοι θεωρούσαν τον Κέϊνς τρελό, γραφικό και ανόητο που προτείνει τέτοια πράγματα.

Βέβαια ο Κέϊνς πίστευε λανθασμένα ότι μπορεί να πείσει τις κυβερνήσεις και κυρίως τις ΗΠΑ να το κάνουν από μόνες τους, πριν προλάβουν να τους το επιβάλουν οι λαοί. Όπως κάποιοι σήμερα πιστεύουν πώς μπορούν να πείσουν την ΕΕ και την ΕΚΤ να ασκήσει άλλη πολιτική από αυτή που ασκούν και να κρατήσουν άλλη στάση από αυτήν που κρατούν.

«Ισχυρό ευρώ» και πόλεμος

Το κλου της ιστορίας είναι ότι η κρίση του 1929 έφερε όλα αυτά που οι πολέμιοι του Κέϊνς χρέωναν ως δήθεν αναπόφευκτες συνέπειες των προτάσεων για διαγραφή του χρέους και αποκατάσταση του εθνικού νομίσματος. Οι λαοί εξεγέρθηκαν τελικά και οι ίδιοι που δεν ήθελαν με τίποτε να δουν να χάνονται τα χρηματιστικά κέρδη τους, έφεραν τον φασισμό και τον ναζισμό οδηγώντας τον κόσμο στο ολοκαύτωμα του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου.

Το ίδιο θα συμβεί και σήμερα, αν αφήσουμε τις ίδιες δυνάμεις της ανοιχτής δικτατορίας του χρηματιστικού κεφαλαίου να επιμείνουν στην εξυπηρέτηση του χρέους και στην κατοχύρωση του «ισχυρού ευρώ». Κι αυτό ήδη συμβαίνει με τον διορισμό τραπεζιτών επικεφαλής δοτών κυβερνήσεων, όπως έγινε στην Ελλάδα με τον κ. Λουκά Παπαδήμο και στην Ιταλία με τον κ. Μάριο Μόντι.

Η επινόηση του ευρώ

Ορισμένοι λένε ότι μπορεί η είσοδος στο ευρώ να ήταν λάθος, αλλά τώρα που μπήκαμε η έξοδος θα ήταν καταστροφή. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ανοησία από κάτι τέτοιο. Το ευρώ αποτελεί μια χρηματοπιστωτική επινόηση που δεν βασίζεται, ούτε απηχεί την πραγματική οικονομία ακόμη και σε επίπεδο ευρωζώνης. Η σταθερότητα του ευρώ εξαρτάται όχι από την πραγματική δυναμική της οικονομίας, αλλά από συγκεκριμένες αξιωματικές πολιτικές παραδοχές, από ορισμένες υποθέσεις εργασίας: (1) Σταθερή νομισματική κυκλοφορία, που δεν επιτρέπει την έκδοση πρόσθετου νομίσματος. (2) Χαμηλά επίπεδα χρέους και κρατικών ελλειμμάτων. (3) Συντονισμός οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής.

Η οικονομία όμως δεν κινείται με βάση πολιτικές παραδοχές και μάλιστα αξιωματικού χαρακτήρα, αλλά με βάση την αντικειμενική κατάσταση των συναλλαγών και της παραγωγής στην πραγματική οικονομία. Κι αυτή η κατάσταση είναι πάντα κυμαινόμενη σε τέτοιον βαθμό που καμιά σταθερά δεν μπορεί να λειτουργήσει. Όταν μια οικονομία είναι διαρκώς ελλειμματική στο επίπεδο της παραγωγής και των συναλλαγών, όσο κι αν προσπαθεί είναι αδύνατο να τηρήσει τις όποιες παραδοχές και αξιώματα. Ότι κι αν κάνει.

Έτσι και με το ευρώ. Ένα νόμισμα που βασίζεται σε εξωπραγματικά αξιώματα δεν μπορεί να διασωθεί ενισχύοντας τις υποθέσεις εργασίας πάνω στις οποίες στηρίχθηκε. Είναι αδύνατον. Όσο ενισχύονται οι αξιωματικές πολιτικές παραδοχές σε βάρος της πραγματικής κατάστασης της οικονομίας, τόσο περισσότερο θα σπέρνει την χρεοκοπία, την καταστροφή και την ισοπέδωση. Σε βαθμό μάλιστα πρωτάκουστο για τους λαούς της Ευρώπης.

Μέχρι εδώ το παραμύθι περί «λίθινης εποχής»

Επομένως η λίθινη εποχή δεν είναι ένα ενδεχόμενο που συνδέεται με την επιστροφή σε εθνικό νόμισμα, αλλά με την ίδια την παραμονή στο ευρώ. Άλλωστε στη λίθινη εποχή ζουν ήδη οι πάνω από 1 εκατομμύριο άνεργοι της χώρας, αλλά και τα 4 εκατομμύρια εργαζόμενοι που βιώνουν μια κατάσταση όπου είτε βρίσκονται με δουλειά χωρίς μέλλον, είτε με μέλλον χωρίς δουλειά, όπως το 50% και πλέον της νέας γενιάς. Δεν συζητάμε βέβαια για την ανέχεια που έχει ενσκήψει στην πλειοψηφία των ελληνικών νοικοκυριών. Οι συνθήκες μέσα στις οποίες ζει η μέση ελληνική οικογένεια μπορεί να συγκριθεί μόνο με την κατοχική και την πρώτη μετακατοχική περίοδο.

Κι επειδή η κατάσταση αυτή θα επιδεινωθεί σε βαθμό ανήκουστο, θα πρέπει να ρωτήσουμε που βρίσκεται η «κόκκινη γραμμή»; Που πρέπει να φτάσουμε για να πούμε «φτάνει, ως εδώ»; Πόσοι από τους νέους μας πρέπει να μεταναστεύσουν μαζικά γιατί δεν βρίσκουν ούτε δουλειά του ποδαριού; Πόσοι εργαζόμενοι και μικρομεσαίοι πρέπει να ζήσουν σε συνθήκες πείνας και εξαθλίωσης; Πόσοι από τους ηλικιωμένους πρέπει να πεθάνουν γιατί δεν έχουν ούτε καν να πληρώσουν για την θέρμανση τους; Πόσα άτομα με ειδικές ανάγκες πρέπει να ριχτούν στον Καιάδα γιατί καταργείται ακόμη και η πιο στοιχειώδης κοινωνική πρόνοια; Πόσοι θα πρέπει να αφήσουν την τελευταία τους αναπνοή σε κάποιο ράντσο, ή στα χέρια των δικών τους, γιατί διαλύεται ακόμη και η πρωτοβάθμια υγεία;

Είναι ή δεν είναι η λίθινη εποχή αυτή που ζουν σήμερα εκατομμύρια Έλληνες; Τι έχουν να φοβηθούν οι άνεργοι, οι κατεστραμμένοι επαγγελματίες και οι αφανισμένοι μικρομεσαίοι, τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά και οι εργαζόμενοι που ζουν κυριολεκτικά στο όριο; Τι έχουν να φοβηθούν όλοι αυτοί από την επιστροφή στο εθνικό νόμισμα; Μην χάσουν τις (ανύπαρκτες) καταθέσεις τους; Μην και χάσουν ακόμη κι αυτά τα λίγα που τους έχουν απομείνει; Μόνο ένας ανόητος ή ένα τυπικό κομματικό στέλεχος, μπορεί να πιστεύει στα σοβαρά σήμερα ότι δεν οδηγούμαστε με μαθηματική βεβαιότητα σε ολοκαύτωμα ενός ολόκληρου λαού προκειμένου να διατηρηθεί μια τυχάρπαστη κερδοσκοπική επινόηση των τραπεζιτών: το ευρώ.

Νέα αρχή να επιβάλλει ο ελληνικός λαός

Με το εθνικό νόμισμα μπορεί να γίνει μια νέα αρχή προς το συμφέρον της μεγάλης πλειοψηφίας του λαού. Αρκεί να το επιβάλει ο ίδιος και όχι οι καταχτητές του και οι ντόπιοι δοσίλογοι. Με το εθνικό νόμισμα μπορεί να κερδίσει την ελευθερία του από τους δυνάστες των αγορών και να διεκδικήσει την κυριαρχία του σ’ αυτόν τον τόπο. Κι αυτό είναι το ζουμί της όλης υπόθεσης.

Μπορεί ένας λαός σαν τον ελληνικό να σταθεί στα πόδια του και να προχωρήσει με ίδιες δυνάμεις; Ή είναι καταδικασμένος να χρειάζεται πατερίτσες, προστάτες και νταβατζίδες; Αυτό είναι το δίλλημα που συνδέεται πρώτα και κύρια με το ζήτημα του εθνικού νομίσματος. Η τερατολογία που συνδέεται με την επιστροφή σε εθνικό νόμισμα συνδέεται με την ανάγκη ο λαός να πιστέψει ότι δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα μόνος του, ότι αν και κατοικεί σε μια από τις πιο ευλογημένες χώρες της Ευρώπης δεν μπορεί να παράγει τίποτε, δεν έχει τα μέσα για να σταθεί όρθιος με τις δικές του δυνάμεις.

Δεν είναι καινούργια αυτή η προσπάθεια. Λίγο μετά την ναζιστική κατοχή οι ίδιες δυνάμεις που υπηρέτησαν το καθεστώς κατοχής πάσχιζαν να πείσουν τον Έλληνα ότι η ανεξαρτησία και η εθνική κυριαρχία είναι ένας μύθος. Ο Γεώργιος Βλάχος της Καθημερινής, συνεργάτης των γερμανικών δυνάμεων κατοχής, έγραψε το 1958 ότι το σύνθημα της εθνικής ανεξαρτησίας είναι «κενό ουσίας πυροτέχνημα», ενώ ο διευθυντής  του γνωστού συγκροτήματος Χρ. Λαμπράκης, που διέπρεψε στην κατοχή, έγραφε την ίδια χρονιά πώς «η ανεξαρτησία στον σημερινό κόσμο είναι μια ουτοπία…» Στον χορό αυτού του νεοδοσιλογισμού και ονομαστοί διανοούμενοι της εποχής όπως ο κ. Γ. Θεοτοκάς, ο οποίος έγραφε ότι η «ιστορική αναγκαιότητα» οδηγεί στο ξεπέρασμα των εθνών και στη δημιουργία υπερεθνικών σχηματισμών, γιατί μόνο έτσι μπορεί «να αξιοποιηθεί εντελώς η σύγχρονη τεχνική» και να πραγματοποιηθεί η «σταθερή εξύψωση του βιοτικού και μορφωτικού επιπέδου των λαϊκών μαζών του κόσμου.»

Αυθυπαρξία ή υποτέλεια;

Την εποχή εκείνη με νωπές της μνήμες των αγώνων κατά του καταχτητή παλιού και νέου, για την λαϊκή και εθνική κυριαρχία, δεν περνούσαν εύκολα οι ενδοτισμοί. Έτσι ο Ε. Παπανούτσος απαντώντας στον Θεοτοκά έγραφε: «ομολογώ πώς άμα βάζω στο νου μου πραγματοποιημένο το καθεστώς που προφητεύει ο καλός φίλος με πιάνει φόβος. Μεγάλος φόβος… Ας θυμηθούμε ότι ο Χίτλερ προόριζε την Ελλάδα για τουριστικά ταξίδια και για καλλιέργεια της αγριόμεντας…». Πολύ σωστά ο κ. Παπανούτσος διαβλέπει τους κινδύνους που συνεπάγονται για την Ελλάδα σε τέτοιες «υπερεθνικές ενώσεις» και σωστά υπογραμμίζει πως η «εθνική μας προσωπικότητα, η πολιτική μας παράδοση, το πνεύμα και το ήθος του λαού μας… ένας μόνο σίγουρος τρόπος υπάρχει να διαφυλαχθούν: η αυθυπαρξία, το δικαίωμα να διαθέτει κανείς τον εαυτό του όπως θέλει, να κυβερνάει αυτός το σπίτι του και όχι οι άλλοι – ας είναι και οι καλύτεροι φίλοι».

Αυθυπαρξία ενός λαού χωρίς οικονομική αυτοδυναμία και εθνική ανεξαρτησία δεν μπορεί να υπάρξει κάτω από οποιοδήποτε καθεστώς. Και αφετηρία για μια τέτοια αυθυπαρξία αποτελεί η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα.

Δημήτρης Καζάκης, Δευτέρα, 28 Νοεμβρίου 2011

Δημοσιεύτηκε στο Ποντίκι, 24/11/2011
http://dimitriskazakis.blogspot.com/2011/11/blog-post_28.html

Επιλογή, Ελευθερία ή Αποτυχία;

Νιώθω τόσο θυμό μέσα μου σχεδόν για τα πάντα. Είναι μια μίξη θυμού και λύπης  για τους ανθρώπους γύρω μου, τις επιλογές τους, τις σκέψεις τους, τις πράξεις τους. Ακόμα και με τον ίδιο μου τον εαυτό είμαι πολύ θυμωμένη κάποιες στιγμές.  Κουράστηκα να ακούω τα ίδια και τα ίδια, να διαβάζω για την κατάντια της χώρας, για το που πάμε, για την ανασφάλεια που νιώθουμε όλοι.

Λυπάμαι που θα χαλάσω αυτή την εικόνα σε κάποιους και ακόμα χειρότερα θα τους ακυρώσω το επιχείρημα τους πως οι εποχές είναι δύσκολες, αλλά για όσους από εμάς έχουμε βγει στην αγορά εργασίας ή έχουμε «ανοίξει τα φτερά μας» ΜΟΝΟΙ μας, χωρίς να έχουμε κάποιον να μας «σπρώχνει» σε μια θέση εργασίας έχουμε νιώσει από πολύ νωρίς στο πετσί μας πως «οι εποχές είναι δύσκολες». Και φυσικά δεν αναφέρομαι μόνο στα τελευταία 2 χρόνια, αλλά τουλάχιστον στην τελευταία 10ετία. Θυμώνω πάρα πολύ με τους ανθρώπους που έχουν το θράσος να σχολιάζουν πως οι άνθρωποι της γενιάς μου δεν έχουμε μέλλον και επιλογές. Και ποιος παρακαλώ πολύ ευθύνεται για αυτό; Μήπως αυτοί οι ίδιοι που σπεύδουν να επιρρίψουν ευθύνες στους πολιτικούς αυτής  της χώρας; Και η περίφημη γενιά της μεταπολίτευσης, του Πολυτεχνείου, οι καθόλα σκεπτόμενοι άνθρωποι αυτής της γενιάς που πάλεψαν για αυτή τη χώρα πως ακριβώς συντέλεσαν στην όποια κατάσταση βρίσκεται η χώρας μας και η γενιά μου; Σε καμία των περιπτώσεων δεν υπονοώ πως οι πολιτικοί δεν φέρουν καμία ευθύνη, χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει πως δεν φέρουμε και όλοι εμείς ένα μερίδιο ευθύνης. Φταίει ο κύριος που ψήφιζε έναν πολιτικό για να μπορέσει κάποια στιγμή το παιδί του να βρει δουλεία, βεβαίως βεβαίως φταίει και το παιδί του κυρίου που πήγαινε στο εκλογικό κέντρο με προσημειωμένο ψηφοδέλτιο μην τυχόν και μπερδέψει το όνομα του οικογενειακού «ευεργέτη» και ρίξει την ψήφο αλλού. Φταίει και ο αγρότης που νόμιζε πως η Ε.Ε. ήταν «κοινωφελές ίδρυμα» το όποιο χάριζε απλόχερα «επιδοτήσεις». Και φυσικά φταίω και εγώ και εσύ και οι άλλοι που όντας ρομαντικά πλάσματα πιστεύαμε στον πολιτικό λόγο και πράξη και αργήσαμε πολύ να συνειδητοποιήσουμε  πως στην Ελλάδα αυτά τα δυο απέχουν πολύ το ένα από το άλλο. 


Παρ' όλα αυτά όμως πιστεύω πως από την στιγμή που έχουμε μερίδιο ευθύνης και όλοι εμείς για την σημερινή κατάσταση εμείς είμαστε και αυτοί που θα βελτιώσουμε τα πράγματα ή τουλάχιστον θα προσπαθήσουμε. Την παρούσα κρίση την οποία βιώνει η Ελλάδα και όχι μόνο προτιμώ να την ορίζω όπως έχει οριστεί από τον Ιπποκράτη. Δηλαδή η «κρίση» είναι «η κλιμάκωση  μιας προϋπάρχουσας διαδικασίας ή ασθένειας η οποία έφτασε σε ένα κρίσιμο σημείο. Το κρίσιμο σημείο μπορεί από μόνο του να καταλήξει στον θάνατο ή να επιλυθεί μέσω μιας πληθώρας διαδικασιών οι οποίες μπορούν να προσεγγίσουν την επίτευξη καλύτερης υγείας». 


Όντας ένας άνθρωπος που επέλεξα μετά το τέλος των σπουδών μου στο εξωτερικό[1] να επιστρέψω στην χώρα μου δέχομαι επίκριση για αυτή την επιλογή και για το γεγονός του ότι όταν μου δίνεται η ευκαιρία εργάζομαι σε εποχιακές δουλείες οι οποίες ουδεμία σχέση έχουν με το γνωστικό μου αντικείμενο. Πραγματικά θυμώνω και νιώθω απογοήτευση κυρίως για την άποψη πολλών πως είναι «αποτυχία» το να κάνεις μια οποιαδήποτε δουλεία προκειμένου να βγάλεις τα προς το ζην και πως το να ζεις στο εξωτερικό είναι καλύτερη επιλογή από το να ζεις στην χώρα σου. Κάποιος θεωρείται αποτυχημένος αν επιλέξει να επιστρέψει στην χώρα του, «θυσιάζοντας την ευκαιρία για μια καλύτερη ζωή»… Έχω να πω «Τρίχες Κατσαρές»!!! Αποτυχία για μένα είναι το να μην έχεις όνειρα, το να μην έχεις οράματα, άποψη και το να μην προσπαθείς να ζήσεις σύμφωνα με αυτά. Αποτυχία είναι το να ζεις την ζωή σου σύμφωνα με τις επιταγές διαφημιστικών καμπανιών ή με την ψευδαίσθηση πως κάπου αλλού είναι καλύτερα. Σαφώς και υπάρχουν χώρες οι οποίες προσφέρουν περισσότερα στους ανθρώπους που ζουν εκεί, από επιλογή ή μη, αλλά το γεγονός αυτό από μόνο του δεν σημαίνει πως η ζωή του καθένα ξεχωριστά είναι και καλύτερη. Σημασία έχουν οι μικρές επιλογές που κάνουμε όλοι στην καθημερινότητα μας, οι άνθρωποι που μας περιβάλλουν και η πολυτέλεια του να μπορούμε να επιλέγουμε εμείς το πώς θα διαμορφώσουμε την καθημερινότητα μας. Αν κάποιος έχει την αίσθηση πως σε κάποια άλλη χώρα θα αποκτήσει θέση διευθυντικού στελέχους χωρίς να καταβάλλει μεγάλη προσπάθεια, τότε πλανάται πλάνη οικτρά.   

Από την άλλη το θέμα της «επιλογής» είναι πολύ σημαντικό κατά την ταπεινή μου άποψη. Το κακό με την Ελλάδα είναι πως προσπαθούν να μας αφαιρέσουν αυτό το δικαίωμα μας στην επιλογή. Δεν μιλάω για ελευθερία, αλλά για την πολυτέλεια του να έχεις επιλογές στην ζωή σου. Κακώς ή καλώς λοιπόν κάποιοι από εμάς λειτουργούμε κάπως έτσι εξαιτίας της ανάγκης που νιώθουμε να καταφέρουμε κάποια στιγμή να γίνουμε «αυτοεξαρτημένα»[2] άτομα και να νιώσουμε ελεύθεροι μέσα από την ικανότητα του να επιλέγουμε[3].

Μαρία Τάμου

---

[1] Η επιλογή αυτή ήταν σχεδόν αναγκαστική εφόσον οι Ασιατικές Σπουδές είναι ανύπαρκτες στην Ελλάδα. 

[2] Ο όρος «αυτοέξαρτηση» χρησιμοποιείται από τον Χόρχε ΜπουκάΪ στο βιβλίο του «Ο Δρόμος της Αυτοεξάρτησης», Εκδόσεις Opera.   

[3] Η ελευθερία σύμφωνα με τον ίδιο συγγραφέα ορίζεται από την ικανότητα επιλογής. 

“Ένα σπουδαίο πνεύμα μας αποχαιρετά”

Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες έχει αποσυρθεί από τη δημόσια ζωή για λόγους υγείας: καρκίνος στους λεμφαδένες. Η κατάστασή του μοιάζει να επιδεινώνεται μέρα με τη μέρα. Η αποχαιρετιστήρια επιστολή που ακολουθεί εστάλη από τον συγγραφέα στους φίλους του :

 "Αν ο Θεός ξεχνούσε για μια στιγμή ότι είμαι μια μαριονέτα φτιαγμένη από κουρέλια και μου χάριζε ένα κομμάτι ζωή,ίσως δεν θα έλεγα όλα αυτά που σκέφτομαι, αλλά σίγουρα θα σκεφτόμουν όλα αυτά που λέω εδώ,γι'αυτό που σημαίνουν. Θα κοιμόμουν λίγο, θα ονειρευόμουν πιο πολύ, γιατί για κάθε λεπτό που κλείνουμε τα μάτια, χάνουμε εξήντα δευτερόλεπτα φως. Θα συνέχιζα όταν οι άλλοι σταματούσαν, θα ξυπνούσα όταν οι άλλοι κοιμόταν. Θα άκουγα όταν οι άλλοι μιλούσαν και πόσο θα απολάμβανα ένα ωραίο παγωτό σοκολάτα! Αν ο Θεός μου δώριζε ένα κομμάτι ζωή, θα ντυνόμουν λιτά, θα ξάπλωνα μπρούμυτα στον ήλιο, αφήνοντας ακάλυπτο όχι μόνο το σώμα αλλά και την ψυχή μου. Θεέ μου, αν μπορούσα, θα έγραφα το μίσος μου πάνω στον πάγο και θα περίμενα να βγει ο ήλιος. Θα ζωγράφιζα μ'ένα όνειρο του Βαν Γκογκ πάνω στα άστρα ένα ποίημα του Μπενεντέτι κι ένα τραγούδι του Σερράτ θα ήταν η σερενάτα που θα χάριζα στη σελήνη. Θα πότιζα με τα δάκρυα μου τα τριαντάφυλλα, για να νοιώσω τον πόνο από τ'αγκάθια τους και το κοκκινωπό φιλί των πετάλων τους...Θεέ μου, αν είχα ένα κομμάτι ζωή... Δεν θα άφηνα να περάσει ούτε μία μέρα χωρίς να πω στους ανθρώπους που αγαπώ, ότι τους αγαπώ. Θα έκανα κάθε άνδρα και γυναίκα να πιστέψουν ότι είναι οι αγαπητοί μου και θα ζούσα ερωτευμένος με τον έρωτα. Στους ανθρώπους θα έδειχνα πόσο λάθος κάνουν να νομίζουν ότι παύουν να ερωτεύονται όταν γερνούν, χωρίς να καταλαβαίνουν ότι γερνούν όταν παύουν να ερωτεύονται! Στο μικρό παιδί θα έδινα φτερά, αλλά θα το άφηνα να μάθει μόνο του να πετάει. Στους γέρους θα έδειχνα ότι το θάνατο δεν τον φέρνουν τα γηρατειά αλλά η λήθη. Έμαθα τόσα πράγματα από σας, τους ανθρώπους... Έμαθα πως όλοι θέλουν να ζήσουν στην κορυφή του βουνού, χωρίς να γνωρίζουν ότι η αληθινή ευτυχία βρίσκεται στον τρόπο που κατεβαίνεις την απόκρημνη πλαγιά. Έμαθα πως όταν το νεογέννητο σφίγγει στη μικρή παλάμη του, για πρώτη φορά, το δάχτυλο του πατέρα του, το αιχμαλωτίζει για πάντα.Έμαθα πως ο άνθρωπος δικαιούται να κοιτά τον άλλον από ψηλά μόνο όταν πρέπει να τον βοηθήσει να σηκωθεί. Είναι τόσα πολλά τα πράγματα που μπόρεσα να μάθω από σας, αλλά δεν θα χρησιμεύσουν αλήθεια πολύ, γιατί όταν θα με κρατούν κλεισμένο μέσα σ'αυτή τη βαλίτσα, δυστυχώς θα πεθαίνω. Να λες πάντα αυτό που νιώθεις και να κάνεις πάντα αυτό που σκέφτεσαι. Αν ήξερα ότι σήμερα θα ήταν η τελευταία φορά που θα σ'έβλεπα να κοιμάσαι, θα σ'αγκάλιαζα σφιχτά και θα προσευχόμουν στον Κύριο για να μπορέσω να γίνω ο φύλακας της ψυχής σου. Αν ήξερα ότι αυτή θα ήταν η τελευταία φορά που θα σ'έβλεπα να βγαίνεις απ' την πόρτα, θα σ'αγκάλιαζα και θα σου 'δινα ένα φιλί και θα σε φώναζα ξανά για να σου δώσω κι άλλα. Αν ήξερα ότι αυτή θα ήταν η τελευταία φορά που θα άκουγα τη φωνή σου, θα ηχογραφούσα κάθε σου λέξη για να μπορώ να τις ακούω ξανά και ξανά. Αν ήξερα ότι αυτές θα ήταν οι τελευταίες στιγμές που σ'έβλεπα, θα έλεγα "σ'αγαπώ" και δεν θα υπέθετα, ανόητα, ότι το ξέρεις ήδη. Υπάρχει πάντα ένα αύριο και η ζωή μας δίνει κι άλλες ευκαιρίες για να κάνουμε τα πράγματα όπως πρέπει, αλλά σε περίπτωση που κάνω λάθος και μας μένει μόνο το σήμερα, θα ΄θελα να σου πω πόσο σ'αγαπώ κι ότι ποτέ δεν θα σε ξεχάσω. Το αύριο δεν το έχει εξασφαλίσει κανείς, είτε νέος είτε γέρος. Σήμερα μπορεί να είναι η τελευταία φορά που βλέπεις τους ανθρώπους που αγαπάς. Γι' αυτό μην περιμένεις άλλο, κάν'το σήμερα, γιατί αν το αύριο δεν έρθει ποτέ, θα μετανιώσεις σίγουρα για τη μέρα που δεν βρήκες χρόνο για ένα χαμόγελο, μια αγκαλιά, ένα φιλί και ήσουν πολύ απασχολημένος για να κάνεις πράξη μια τελευταία τους επιθυμία. Κράτα αυτούς που αγαπάς κοντά σου, πες τους ψιθυριστά πόσο πολύ τους χρειάζεσαι, αγάπα τους και φέρσου τους καλά, βρες χρόνο για να τους πεις "συγνώμη", "συγχώρεσέ με", "σε παρακαλώ", "ευχαριστώ" κι όλα τα λόγια αγάπης που ξέρεις. Κανείς δεν θα σε θυμάται για τις κρυφές σου σκέψεις. Ζήτα απ' τον Κύριο τη δύναμη και τη σοφία για να τις εκφράσεις. Δείξε στους φίλους σου τι σημαίνουν για σένα.  

 "Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες"